We gaan terug naar april 1996 in Madrid. Een van de populairste late-night shows gaat de straat op voor een segment over prostitutie en ineens komt zij in beeld; lang bruin haar, felrode lippen, volle borsten en een scherp gevat babbeltje. Vrijwel overnacht wordt Cristina ‘La Veneno’ Ortiz (1964-2016) een mediasensatie en ontpopt ze zich in een van de meest zichtbare trans personen in de Spaanse entertainmentindustrie. Bijna 25 jaar na haar televisiedebuut verschijnt de biografische serie Veneno, die de nalatenschap van het LGBTQ+-icoon nieuw leven inblaast.
Cristina groeide op in de stad Adra in Andalusië, een regio in Zuid-Spanje, en wist op jonge leeftijd dat ze eigenlijk een vrouw was. Het uiten van traditioneel feminiene eigenschappen als een mannelijke tiener leidde tot een reeks van pesterijen en aanvallen, met haar moeder als de grootste beul. Nadat ze door haar ouders uit huis werd getrapt, verhuisde ze op haar dertiende met een van haar zussen naar San Pedro de Alcántara. In 1991 vertrok ze naar Spaanse hoofdstad Madrid, waar ze werkte als keukenhulp in het ziekenhuis. Geïnspireerd door de transgender vrouwen en dragqueens die ze ontmoette rond deze periode, begon ze in 1992 aan haar transitieproces. Zoals afgebeeld in de serie, werd ze onmiddellijk ontslagen toen ze met haar transitie begon en had ze weinig andere werkgelegenheidsopties dan sekswerk.
Dan spoelen we verder naar 1996. Een verslaggeefster voor de populaire late night show Esta Noche Cruzamos el Mississippi gaat de straat op voor een segment over sekswerkers in Madrid’s Parque del Oeste, een park waar Cristina en andere transgender vrouwen frequent waren te vinden. Met haar glamoureuze looks en charismatische gevoel voor humor steelt Cristina direct de show. Haar verschijning in het segment was een hit onder de kijkers en bleek indrukwekkend genoeg om een vaste gast te worden bij het tv-programma. Zo verbreedde ze haar carrière uit tot zingen, acteren en modellenwerk. Cristina werd een icoon voor de LGBTQ+-gemeenschap en een geliefde mediapersoonlijkheid.
De glans van Cristina’s kleurrijke carrière vervaagde toen ze in 2003 schuldig werd bevonden van zowel brandstichting als verzekeringsfraude. Dit leidde tot een vonnis van drie jaar gevangenisstraf. Doordat ze haar naam niet officieel naar Cristina had veranderd, noch haar genderidentiteit in haar papieren had staan, werd ze naar een mannengevangenis gestuurd. Toen Cristina in 2006 weer op vrije voet kwam, deed ze een verontrustend boekje open over haar tijd in de gevangenis. Zo zou ze meermalen zijn misbruikt door de bewakers.
Ze verscheen vanaf 2006 weer op televisie, maar de wereld was op veel manieren verder gegaan en ze werd eerder belachelijk gemaakt dan gevierd zoals in de jaren negentig. Zo was ze gedurende haar tijd in de gevangenis aangekomen tot een gewicht van 120 kilo. Hoewel Cristina in een korte periode maar liefst 35 kilo was afgevallen, onthulde ze later te lijden aan boulimia en depressie.
Op 3 oktober 2016 bracht Cristina haar memoires uit, die ze co-schreef met journalist en hechte vriendin Valeria Vegas, genaamd ¡Digo! Ni puta ni santa: Las memorias de La Veneno (I Say! Not a Whore, Not a Saint: The Memories of La Veneno).
Iets meer dan een maand nadat haar boek verscheen, overleed Cristina op 52-jarige leeftijd. Ze werd door haar vriend op 5 november in haar huis gevonden. Cristina was nauwelijks bij bewustzijn met een diepe hoofdwond en diverse blauwe plekken. In het ziekenhuis werd ze uit voorzorg in een coma gebracht waarna ze vier dagen later overleed. De lijkschouwer concludeerde dat Cristina was gevallen, mogelijk door het combineren van een hoge dosering Xanax-tabletten en alcohol. Toch zetten de naasten van La Veneno hier enige vraagtekens bij. Onder haar sociale kring en fanbase is er speculatie dat haar dood alles behalve een ongeluk was. Dit omdat Cristina diverse doodsbedreigingen ontving na het uitbrengen van haar memoires, waarin ze diverse anekdotes beschrijft over haar affaires met machtige en invloedrijke personen.
Op basis van Cristina’s memoires is de indrukwekkende serie ‘Veneno’ tot stand gekomen. Zoals La Veneno zelf de zichtbaarheid van transgender mensen vergrootte in de jaren negentig, neemt de serie het stokje dubbel en dwars over. De makers stonden er namelijk op dat alle transgender personages gespeeld worden door acteurs die zelf ook daadwerkelijk transgender zijn. Zo portretteren drie transgender actrices Cristina in verschillende fases van haar leven.
De serie bleek in Spanje al gauw een hit. Met lovende recensies werd het land herinnerd aan een geliefd figuur uit een tijd toen transgender personen alles behalve geliefd waren. De serie heeft ook de publieke aandacht gevestigd op de huidige beleving van jonge transgender personen in het land, dat in veel opzichten anders is dan de tijd waarin La Veneno beroemd werd. Hoewel de Spaanse LGBTQ+-gemeenschap momenteel van meer acceptatie en rechten geniet dan in Cristina’s hoogtijdagen, valt er nog veel te wensen en vechten in het land.
Inmiddels is de serie uitgegroeid tot een internationale hit. In de VS werd Veneno opgepikt door HBO Max. Vanaf 11 oktober kunnen Europese kijkers tevens genieten van de schitterende serie. Veneno is exclusief te streamen op OUTtv Pro. Maandelijks verschijnen er 15 nieuwe titels op de streaming service van OUTtv. Met OUTtv Pro kan je LHBTI+ films, series en documentaires kijken waar en wanneer je maar wilt. Registreer je nu via https://www.out.tv/pro/ en laat je inspireren door het leven van La Veneno!
Bron: OUTtv